بشقاب سیمین ساسانی

بشقاب سیمین ساسانی | دو جوان و اسب بالدار

بشقاب های نقره ساسانی اغلب با چکش کاری شکل یافته و سپس با طیف متنوعی از تکنیک های پیچیده، فرآیند تزئین را طی می کردند. اغلب این ظروف از فلزهای گرانبها ساخته شده تا نمادی از قدرت و اعتبار باشند و به عنوان هدایایی سلطنتی، برای افراد مهم و والا مقام ارسال می شدند.

این ظرف سیمین با تزئینات طلایی بر روی آن متعلق به دوره ساسانی است که نمایش گر صحنه ای غیر معمول بوده و احتمالا این تصاویر از نمونه های اولیه رومی-یونانی و ایرانی برگرفته شده است. بر روی این بشقاب دو جوان که بر روی سطوحی مستطیلی و منقوش ایستاده اند به چشم می خورد و در کنار این جوانان یک اسب بالدار قرار دارد. هر یک از جوانان با یکی از دستان خود تیر بلندی را نگه داشته اند و دست دیگر خود را بر روی گردن اسب بالدار گذاشته اند. هر دو اسب ها گردن خود را خم کرده تا از ظرف بزرگی آب بنوشند. بر روی این ظرف بزرگ تصویر برجسته و نیم تنه خانمی دیده می شود که دستان خود را از یک دیگر باز کرده است. به نظر می رسد این تصویر در واثع شمایلی از ایزدبانوی ایرانی آب ها، آناهیتا باشد. در پس زمینه بشقاب سبمین، فردی به چشم می خورد که چهار زانو بر روی زمین نشسته و در حال نواختن عود می باشد. 

نقوش دو جوان به طور هم زمان یادآور بلروفون و دوقلوهای الهی کستور و پولوکس می باشد. بلروفون یکی از مشهورترین قهرمان ها در افسانه های یونانی بوده که اسبی بالدار به نام پگاسوس داشت. به روایت هومر، بلروفون توانست کایمرا، هیولایی با سر شیر، بدن بز و دم مار را بکشد. دو قلوهای الهی کستور و پولوکس، دو قلویی بوده که یکی میرا و دیگری نامیرا بوده اند. پس از مرگ بردار میرا، دیگر برادر از زئوس، خدای یونانیان تقاضا کرد که نامیرایی خویش را با برادر خود قسمت کند و بدین گونه کستور و پولوکس به صورت فلکی دو پیکر بدل شدند. در نهایت به نظر می رسد که که نقوش روی بشقاب سیمین مفهومی کیهانی داشته باشد.

امروزه این ظرف سیمین با طرح دو جوان و اسب بالدار در گالری ۴۰۵، موزه متروپولیتن در معرض دید عموم قرار دارد. 

دوره تاریخی: ساسانیان

زمان ساخت: قرن پنجم و ششم میلادی

جنس: نقره، با تزئینات طلا

ابعاد: ارتفاع: ۵.۲ سانتی متر، قطر: ۲۱ سانتی متر

وزن: ۵۷۲ گرم

محل کشف: ایران

محل نگهداری: موزه متروپولیتن، نیویورک