تندیس هرکول

تندیس هرکول در بیستون کرمانشاه

تندیس هرکول بیستون واقع در استان کرمانشاه، تندیس عظیمی ست که از سنگ کوه و به صورت برجسته تراشیده است. باستان شناسان این تندیس سنگی را متعلق به ۱۵۳ سال قبل از میلاد مسیح و اواخر دوران حکومت سلوکیان می دانند. سلوکیان نام سلسله ای یونانی است که پس از مرگ اسکندر پدید آمد و بر محدوده آسیای غربی حکومت می کرد. این پادشاهی در حدود ۶۵ سال بخشی از سرزمین ما ایران، به خصوص منطقه ایلام، کرمانشاه و لرستان را در اختیار داشت تا آن که حکومت اشکانیان پدید آمد و در نهایت در زمان مهرداد توانستند از غرب تا شهر بابل و از شرق تا هند پیشروی کنند. 

تندیس هرکول مشخصاتی کاملا یونانی دارد و بر طبق شواهد در زمان حکومت سلوکیان ساخته شده است. هرکول، قهرمان اسطوره ای یونانی هاست که اغلب تندیس هایش به صورت تمام برهنه ساخته می‌شود و نماد قدرت، مظهر مردانگی و شجاعت است. تندیس هرکول بیستون که در ۲۰ کیلومتری شهر کرمانشاه قرار دارد، طولی ۱.۴۷ متری و صورتی با ریش های مجعد دارد، در دست چپ خود جامی را نگه داشته و بر روی پوست یک شیر لم داده است. شیری که در زیر تندیس هرکول است، حدودا طولی ۲ متری دارد. در پشت مجسمه کتیبه ای به ابعادی ۴۳×۴۳ سانتی متر و به زبان یونانی به چشم می خورد. در کنار کتیبه نیز نقوشی از درخت زیتون، کماندان و تیردانی آویزان از آن دیده می‌شود و در کنار درخت نیز گرزی مخروطی شکل و نقش برجسته توجه را به خود جلب می‌کند. تندیس هرکول در سال ۱۳۳۷، به هنگام ساخت و ساز راهی جدید و توسط سرکارگر آن پروژه، علی سلمانی کشف شد. تا مدت ها مجسمه بدون تغییر باقی ماند تا آن که پس از انقلاب، از آن جا که مجسمه برهنه بود، بخش هایی از تندیس توسط مردم دچار تغییر شد. همچنین سر این مجسمه دو بار مورد تعرض قرار گرفت و دزدیده شد که مأموران توانستند آن را باز پس بگیرند. بعد از این اتفاق سر مجسمه هرکول را به گنجینه میراث فرهنگی منتقل کردند و هنرمندان سری آهکی برای تندیس هرکول بیستون ساختند. 

 

دوره تاریخی: سلوکیان

زمان ساخت: ۱۵۳ سال قبل از میلاد

جنس: سنگ آهک

ابعاد: طول مجسمه: ۱.۴۷ متر؛ طول سکو: ۲.۲۰ متر

کاشف: علی سلمانی؛ سرکارگر 

محل تندیس: بیستون، کرمانشاه