تشکیل کانی ها

بازدید : 10129   |      

مواد معدنی تحت شرایط مختلف و غالبا در پوسته زمین با عمق 3 تا 25 مایل شکل می گیرند.


چگونگی شکل گیری سنگ های قیمتی

مواد معدنی تحت شرایط مختلف و غالبا در پوسته زمین با عمق 3 تا 25 مایل شکل می گیرند. تنها دو گونه از سنگ جواهر (الماس و زبرجد ) در گوشته زمین که 80٪ از حجم زمین است، تشکیل می گردد. گوشته متشکل از سنگ مذاب به نام ماگما به همراه لایه فوقانی جامد است.با وجود اینکه تعدادی از سنگ های قیمتی در گوشته شکل می گیرند، اما تمامی آنها از پوسته استخراج می شوند. پوسته زمین از سه گونه کانی تشکیل شده است. این کانی ها در علم زمین شناسی به عنوان آذرین، دگرگونی و سنگ رسوبی شناخته می شود. این اصطلاحات فنی به روشی که در آن سنگ تشکیل شده، مرتبط می گردد. برخی از سنگ های قیمتی از یک نوع کانی به عنوان میزبان بهره برده و برخی دیگر از چندین کانی استفاده می کنند.در زیر به ارائه توضیحات مختصری در رابطه با هر یک از این سنگ ها می پردازیم.

سنگ های آذرین

سنگ های آذرین

سنگ های آذرین از انجماد ماگماها حاصل می گردد. ماگما به وسیله فرآیندهای آتشفشانی از گوشته به پوسته زمین فوران می کنند. هنگامیکه این مواد مذاب به سطح زمین برسند به شکل گدازه های آتشفشانی تبدیل می شوند. این مواد مذاب اگر به آرامی در پوسته سرد شوند، متبلور شده و به شکل مواد معدنی در می آیند. افزایش فشار همچنین سبب می گردد این مواد مذاب پگماتیکی، به درون و اطراف کانی ها نفوذ کرده و ترکیبات و واکنش شیمیایی با آنها، به وجود آورند. گوهرهایی که سنگ های آذرین میزبان آنها هستند عبارتند از: گروه کریسوبریل (chrysoberyl)، تمامی کوارتزها (شامل آمتیست، سیترین و آمترین)، بریل ( زمرد، مورگانایت و آکوامارین )، گارنت، سنگ ماه، آپاتیت ، الماس، لعل، تانزانیت، تورمالین، توپاز و زیرکن.

سنگ های رسوبی

سنگ های رسوبی

هنگامی که سنگ های آذرین به سطح زمین می رسند، توسط فرسایش یا فشارهای جوی و آب و هوایی، به ذرات کوچکتر تقسیم شده و بر روی سطح زمین پراکنده و یا توسط باد و آب به مکان های مختلف منتقل می شود. با گذشت زمان، این رسوبات به صورت لایه هایی بر روی زمین و یا زیر آب شکل می گیرند. فشاری که لایه های بالایی به لایه های زیرین وارد می کنند، سبب فشرده شدن لایه های زیرین می شود. پس از گذشت مراحل و تغییرات شیمیایی و فیزیکی، این لایه ها تبدیل به سنگ های رسوبی می گردند. تبخیر نیز فرآیند دیگری است که باعث تولید سنگ رسوبی ، مانند سنگ موجود در بیابان می شود. گوهرهایی که از سنگ های رسوبی به عنوان کانی استفاده می کنند، شامل جاسپر، مالاکیت ، اپال و زیرکن می شوند.

سنگ های دگرگونی

سنگ های دگرگونی

وجود ناگهانی ماگما در یک ناحیه ( که به عنوان پدیده دگردیسی های ناشی از تماس، شناخته می شود)، و یا شکل گیری فعل و انفعالات زمین شناختی در مقیاس بزرگ (به عنوان دگردیسی های منطقه ای مشهور می باشند) سنگ های آذرین، رسوبی و کانی ها را در موقعیت فشار و دمای زیاد قرار می دهد که این فشار و دما سبب ایجاد تغییراتی در ساختار کریستالی و شیمیایی ماگما ها می شود. این فرآیند سبب به وجود آمدن سنگ های دگرگونی می گردد. گوهرهایی که میزبانی این گروه سنگ ها را پذیرا می شوند، عبارتند از: بریل ، یشم،لاجورد، فیروزه، لعل ، یاقوت سرخ، یاقوت کبود و زیرکن.سنگ ها و مواد معدنی در یک حالت ثابت از تغییرات که به عنوان چرخه سنگ معروف است، قرار می گیرند. سنگ های آذرین می توانند به سنگ های رسوبی و یا دگرگونی، سنگ های رسوبی به سنگ های دگرگونی و آذرین و بیشتر از آن سنگ های دگرگونی به آذرین و رسوبی تبدیل گردند. اما ایجاد این فرآیند ها زمان زیادی را می طلبد که باید صبور بود.

 

منبع مقاله:

gemselect