گل میخ چغازنبیل
.
گل میخ چغازنبیل در موزه ایران باستان
تمدن کهن عیلام، به وجود آورنده ی نخستین سلسله های شاهی در تاریخ نجد ( فلات یا سرزمین بلند ) ایران می باشد. سرزمین اصلی این تمدن خوزستان، لرستان و کوه های بختیاری امروزی را شامل می شد. دوره ی حکومت پادشاهی با نام اونتش گال ( ۱۲۴۵- ۱۲۶۵پ.م ) به دوره ی شکوه عیلام معروف است و ساخت نیایشگاه معروف چغازنبیل در این دوره صورت گرفت.
در کاوش هایی که در دوراونتاش ( شهر دوراونتاش يا محوطه باستاني چغازنبيل در ۳۵ کيلومتري جنوب شرقي شوش ) انجام شد، آثار بسیار ارزشمندی از این منطقه و دوره ی عیلام به دست آمد که برخی از آن ها را می توان در موزه ایران باستان در تهران مشاهده کرد. در بخش تاریخی موزه ایران باستان، بر روی دیوارِ سمت راستِ موزه، دو شی مربع شکل جالب وجود دارند که به " گل میخ " معروفند. این میخ ها و گل‌میخ های سفالی در فرم ها و اندازه های مختلف و در موزه های گوناگون در سراسر دنیا نگهداری می شوند. اکثر گل میخ ها، کتیبه ای به نام اونتش نپیریشا ( Untash Napirasha ) معروف به اونتاش گال و لعابی به رنگ فیروزه ای و سبز رنگ دارند و به احتمال زیاد برای تزیین بناها از آن ها استفاده می کردند. ( سنگ نگاره اونتاش ناپیریشا را در کارناوال ببینید.)
معبد چغازنبیل بنایی بازمانده از دوره عیلام میانی (۱۲۵۰ پ.م ) است که در طول حکومت پادشاه عیلام اونتاش گال ساخته شد. آثار باقی مانده در این معبد نشان از تبحر و مهارت مردمان آن روزگار دارد. این بنا در سال ۱۹۷۹ میلادی در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
قدمت : هزاره ی دوم پیش از میلاد، عیلام
محل کشف : چغازنبیل
محل نگهداری : موزه ایران باستان
