فانوس هزار ساله
.
فانوس هزار ساله نیشابوری
این فانوس سفالی با طرح های فوق العاده اش انگار طراحی یک هنرمند مدرن است تا فانوسی هزار ساله! اشکالی بدیع و انتزاعی بر روی بدنه این فانوس سفالی به چشم میخورند. در پشت این فانوس یک ورودی کوچک برای ورود شمع یا منبع نوری وجود دارد و دستگیره ای نیز بر بالای این فانوس دیده میشود که برای حمل و نقل راحت تر تعبیه شده است. قسمت جالب توجه این فانوس هنگامی است که شمع درون آن را روشن میکنند و اشکال متنوع روی بدنه فانوس، سایه هایی زیبا ایجاد می کند.
فانوس سفالی نیشابوری در دوره سامانیان ساخته شده است. در این دوره دو شهر نیشابور و سمرقند مرکز ساخت ظروف و اشکال سفالی در کشور ایران بودند و این ظروف در دوره سامانیان رایج ترین و یکی از هنرمندانه ترین اشیاء محسوب میشدند. طبق تحقیقات کارشناسان ماده اولیه ساخت اشیاء سفالی در غزنه تهیه می شد و اغلب از تزئیناتی رنگین با نوشته هایی به خط کوفی برخوردار بودند. از آن جا که نیشابور مهد ظروف سفالین بود، سفالینه های بسیاری در این منطقه کشف شده بود اما هیچ گاه مورد توجه نبودند، تا آن که در سال های پیش از جنگ جهانی دوم کارشناسان موزه متروپولیتن، شهر نیشابور را مورد بررسی قرار دادند و ظروف بسیاری چون فانوس سفالی مد نظر را کشف کردند. به همین جهت امروزه ظروف سفالین بسیاری را در مجموعه های موزه متروپولیتن نیویورک میتوان دید. همان طور که گفته شد این فانوس سفالی در شهر تاریخی نیشابور کشف شده است و هم اکنون در گالری ۴۵۳ موزه متروپولیتن در خیابان فیفث آونو نگهداری میشود.
دوره تاریخی: اسلامی، دوره سامانیان
زمان ساخت: قرن دوم تا سوم شمسی، قرن ۹ تا ۱۰ میلادی
جنس: سفالی بی لعاب
ابعاد: ارتفاع ۲۴.۵ سانتی متر؛ قطر ۱۵ سانتی متر
محل کشف: نیشابور
محل نگهداری: موزه متروپولیتن، نیویورک