کلاه خود برنزی ایلامی
.
کلاه خود برنزی ایلامی
این کلاه خود نظامی که به طرزی استادانه ساخته شده، در بخش جلویی خود مزین به سه نقش است. نگاره میانی نشان دهنده ایزد آب هاست که در دستان خود ظرف آبی را در برابر سینه خود نگاه داشته است. ایزد آب ها مویی مجعد، ریش بر صورت و ردایی با طرح فلس مانند بر تن دارد و بر سرش تاجی با چندین شاخ به چشم می خورد. لباس خدای آب ها در قسمت بالاتنه طرحی ضربدری دارد. در اطراف، دو ایزد بانو دیده می شوند که در حال مشایعت خدای آب ها بوده و دستان خود را به حالت تضرع در بالا نگه داشته اند. بر تن ایزد بانوان ردایی چین دار به همراه دستبندها و گردنبندها دیده می شود.
بر بالای کلاهخود نظامی پرنده ای شکاری به چشم می خورد که بال های خود را بر دو طرف گشوده و با جزئیاتی قابل توجه و بی نظیر ترسیم شده است. در پشت کلاهخود لوله ای دیده می شود که احتمالا محل نگه داری دسته ای از پرهای واقعیست. تمام این عناصر موجود بر روی کلاهخود ابتدا با قیر ایجاد و حکاکی شده اند و سپس با رویه ای از طلا و نقره آراسته شده اند. این تکنیک و نقوش یاد شده به همراه هم نشانه آن است که کلاهخود برنزی به دوره عیلامی تعلق دارد. همچنین نگاره خدای آب ها به اینشوشیناک و یا ناپیریشا عیلامی اشاره دارد. جالب آن که نقش ایزد آب ها به انکی، خدای سومریان باستان و ایزد آب شیرین نیز شباهت دارد.
احتمالا چنین کلاهخودی متعلق به فرمانده و یا جنگجویی والا رتبه بوده که تنها در مراسمات رسمی از آن استفاده می کرده است. گمان می رود که استفاده از چنین نقوش مقدسی بر روی کلاهخود مورد نظر از آن روی بوده که جنگجو را از بلایا و اتفاقات ناگوار حفظ کند.
کلاه خود برنزی ۱۶.۵ سانتی متر ارتفاع و ۲۲.۱ سانتی متر عرض دارد و به دوره عیلامی، یعنی ۳۵۰۰ سال پیش بر می گردد. امروزه این کلاهخود بی نظیر در گالری ۴۰۴، موزه متروپولیتن در خیابان فیفث آونو در معرض دید عموم قرار دارد.
دوره تاریخی: عیلامی میانه (۳۵۰۰ سال پیش)
زمان ساخت: ۱۵۰۰–۱۱۰۰ سال پیش از میلاد مسیح
جنس: رویه برنز و طلا بر روی قیر
ابعاد: ارتفاع: ۱۶.۵ سانتی متر؛ عرض ۲۲.۱ سانتی متر
محل کشف: جنوب غربی ایران
محل نگهداری: موزه متروپولیتن، نیویورک
