سگ های کوچک باختر

سگ های کوچک باختر | تندیس های سیمین ۴ هزار ساله

این سگ های کوچک نقره ای، تندیس هایی کاملا استثنائی و منحصر به فرد هستند. گرچه استفاده از سگ در هنر ایرانی و میانرودی اتفاقی رایج است، اما تندیس هایی مشابه این سگ ها بسیار نادر هستند. تندیس سگ های کوچک گواه روشنی از مهارت استادانه زرگران و جواهرسازان منطقه فرا ایلامی می باشند. منظور از منطقه فرا ایلامی دیگر مناطق ایران باستان است که فرهنگ و هنرشان با تأثیر از تمدن باستانی ایلامی شکل گرفته است. آثار شاخص این مناطق اغلب با استفاده قابل توجهی از مواد ارزشمند، رنگ های ترکیبی و البته به کار گیری شمایل حیوانی خلق شده اند. 

تندیس سگ های کوچک متعلق به تمدن مرو-بلخ و منطقه باختر ایران باستان، مکانی در افغانستان و تاجیکستان کنونی می باشند. تمدن مرو-بلخ یکی از تمدن های کهن ایرانی است که  قدمت آن به عصر برنز و سال های ۲۳۰۰-۱۷۰۰ پیش از میلاد بر می گردد. از آنجا که این تمدن در محوریت رود آمودریا ایجاد شده بود در دنیا با نام تمدن آمودریا نیز شناخته می شود. جالب است بدانید که بقایا و نشانه های این تمدن، در سال ۱۹۷۶ میلادی و توسط باستان شناسی روسی کشف شد. مورخان با بررسی آثار کشف شده در این منطقه، آن ها را بسیار مشابه اشیاء تمدن ایلامی دانسته با این تفاوت که در تزئین اشیاء باختری جواهرات و زیبایی بیش تری خرج شده است. نقره یکی از رایج ترین موادی بود که مورد استفاده جواهرسازان باختری قرار می گرفت و از آن در ساخت انواع ترومپت ها، جواهرات، گلدان ها و مهرها استفاده می کردند.

تندیس سگ های کوچک به زحمت طولی در حد ۴ سانتی متر داشته و به صورت عمودی سوراخ شده اند. به نظر می رسد رشته ای از درون این سوراخ ها گذرانده و از این سگ های کوچک به عنوان گردنبند استفاده می کردند. همچنین احتمال آن وجود دارد که سگ های کوچک به تکه ای فلزی متصل می شده و نوعی سنجاق سر محسوب می شدند. 

همان طور که گفته شد سگ های کوچک باختر، از جنس نقره بوده و قدمت آن ها به چهار هزار سال پیش بر می گردد. امروزه این تندیس های کوچک در موزه لوور فرانسه در معرض دید عموم گذاشته شده است.

دوره تاریخی: تمدن بلخ-مرو یا تمدن آمودریا

زمان ساخت: اواخر هزاره سوم تا هزاره دوم پیش از میلاد

محل ساخت: ایران باستان، در محدوده شمال افغانستان و باختر

جنس: نقره

محل نگهداری: موزه لوور، پاریس